Türkmenistanyň klimat şertleri: ýokary temperatura, howanyň guraklygy (çyglylygynyň pes bolmagy), topragyň ýokarky gatlaklarynyň tiz çalykmagy we ýeliň ortaça tizligi ýurduň bütin çäginde atmosferanyň tebigy tozanly bolmagyna sebäp bolýar.

Türkmenistanda agyr senagat kärhanalary örän az. Şonuň üçin bu ýerde himiki jisimleriň esasy bölegi atmosfera adamyň hojalyk işiniň netijesinde düşýär. Türkmenistanda howany hapalaýan jisimleriň arasynda tebigy häsiýetli tozan agdyklyk edýär. Senagatyň ösmegi, awtoulaglaryň sanynyň üznüksiz artmagy howanyň hapalanmagyna sebäp bolýar.

Türkmenistanda senagat önümçiliginde howanyň umumy hapalanmagyna has uly “goşant” goşýan şu aşakdaky pudaklardyr: nebit-gaz çykaryjy, nebiti gaýtadan işleýän, himiýa, energetika, gurluşyk materiallary, maşyn gurluşygy senagatlary. Olaryň Türkmenistanyňçäginde ýerleşişi deň derejede däldir: nebit ýurduň günbatar böleginde çykarylýar (Balkan welaýaty), nebiti gaýtadan işlemek iň günbatar we gündogar künjeklerde (Türkmenbaşy ş., Seýdi ş.) amala aşyrylýar, gaz çykarmak çägelik çöllüklerde (günorta, demigazyk-gündogar we günbatar), himiýa senagaty we mineral dökünleri öndürmek günbatarda (Balkanabat, Ahal, Garabogaz), gündogarda (Türkmenabat, Magdanly) we merkezde (Mary) jemlenendir.

  Gaýgysyz BAÝRAMOW

  S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň Weterinar lukmançylygy fakultetiniň Zootehniýa taýýarlyk ugrunyň 2-nji ýyl talyby