Heÿkeliñ manysy Bir polisiýa işgärini kanalizasiýa gapagynyň aşagyndan çykyp, ýykylyşyny görkezýän oýunçy heýkel.
“De Vaartkapoen” sözi niderland dilinde iki bölekden ybarat: “Vaart” (kanal) we “Kapoen” (gödek, azgyn, jadygöý). Bu söz, taryhy taýdan Brýusseliň Molenbeek etrabynda ýaşan we köplenç häkimiýetlere garşy oýun edýän ýaşlary ýa-da kanalyň işçilerini aňladypdyr.
Heýkeliň Aýratynlyklary we Manysy:
Belgiýaly heýkeltaraş Tom Frantzen (1985-nji ýylda döredildi).
Görnüşi: Heýkel bronzadan ýasalan bolup, iki esasy figuraly bir sahnany görkezýär.
”Vaartkapoen”: Kanalizasiýa gapagynyň aşagyndan çykýan ýaş, ýeňil-ýelpi adam. Ol ýylgyrýan görnüşde, bir elini daşary uzadyp, ýokardaky polisiýa işgäriniň topugyndan tutýar.
Polisiýa İşgäri: Topugyndan tutulandygy sebäpli ýykylmak ýa-da büdremek pursatynda görkezilen, elini öňe uzadyp deňagramlylygyny saklamaga synanyşýan (şol döwrüň köne lybasyndaky) polisiýa işgäri.
Maksady/Manysy: Bu heýkel diňe bir degişme däl, eýsem has çuň manyny özünde jemleýär:
Häkimiýete Garşy Çykyş: Heýkel, ýaşlaryň ýa-da kiçi adamyň (Vaartkapoen) häkimiýeti (Polisiýa) agdarýan pursatyny aňladýar. Bu, 1980-nji ýyllardaky Belgiýanyň jemgyýetçilik we syýasy ýagdaýyna degişme ýa-da ýazgaryş hökmünde kabul edilýär.
Brýusseliň Ýumory: Tom Frantzeniň bu eseri, Brýusseliň ýerli ýaşaýjylarynyň (Bruksellualaryň) degişgen, özüne ynanýan we häkimiýete garşy gahar-gazabyň ýok ýumor ruhuny (käwagt “Zwanze” diýilýän) şöhlelendirýär.
Çeperçilik Gymmaty: Frantzen bu sahnany edil surata düşürilen ýaly dinamiki we realistik görnüşde ýasapdyr. Polisiýanyň geýiminde we sakgalynda görkezilen detallar belli Belgiýaly karikaturaçy Hergäniň (Tintin filmini döredijisi) Quick we Flupke atly komiksiniň 15-nji ofiseri (Agent 15) bilen baglanyşykly çuň manyly degişmeleri saklaýar.
De Vaartkapoen, Brýusseliň meşhur Manneken Pis (Siýýän Çaga) heýkeli ýaly, şäheriň degişgen we azgyn ruhuny görkezýän üýtgeşik we söýgi gazanan köçe sungaty eseri hasaplanýar. Köp sanly syýahatçy bu heýkeliň ýanynda surata düşüp, bu oýunçy sahnanyň bir bölegine öwrülýär.
Muhammedow Baýmyrat
Halkara senagatçylar we telekeçiler uniwersitetiniň Dil öwreniş bölüminiň 113-nji toparynyň talyby