RU
Hindistanyň Maharashtra ştatynyň Aurangabad şäheriniň golaýynda ýerleşýän Ellora Gowaklary (Ellora Caves), dünýäde gaýadan oýulyp ýasalan iň uly ybadathana toplumlarynyň biri hasaplanýar. Bu täsin arheologik desga, ÝUNESKO-nyň Bütindünýä Miras Sanawyna girizilip, gadymy Hindistanyň dini ylalaşygynyň we inženerçilik zehininiň aýdyň mysalyny görkezýär.Ellora toplumy, takmynan 600-nji ýyldan 1000-nji ýyla çenli dowam eden döwürde, bir wagtda üç esasy diniň ybadathanalaryny öz içine alýar:
Buddist Gowaklar (1-den 12-nji gowaklara çenli): Bular esasan VI-VII asyrlara degişli bolup, Buddist monahlar üçin ýaşaýyş jaýlary (Viharalar) we ruhy ýygnanyşyk zallary (Çaitya zallary) ýaly görnüşde oýulypdyr. 10-njy gowak, “Wişwakarman Gowagy” ýa-da “Düýpli Beýikligi” bilen meşhur bolan uly ybadat zaly bilen aýratyn tapawutlanýar.
Hind Gowaklary (13-den 29-njy gowaklara çenli): Bular Hind ybadathanalaryny, esasan Şiwa hudaýyna bagyşlanan ýerleri öz içine alýar. Bu döwür VIII asyrdan soň has-da güýçlenipdir.
Jain Gowaklary (30-dan 34-nji gowaklara çenli): IX-X asyrlara degişli bolan bu gowaklar kiçiräk bolsa-da, Jain dini taglymatynyň inçeliklerini we heýkeltaraşlyk sungatyny görkezýär.
Bu üç diniň ybadathanasynyň bir-birine ýakyn ýerleşmegi, gadymy Hindistanda agalyk süren dini sabyrlylygyň (tolerantlygyň) we ylalaşygyň simwoly hökmünde görülýär.Ellora gowaklarynyň iň meşhur we iň haýran galdyryjy nokady, 16-njy gowakdaky Kailash Ybadathanasydyr (Kailasa Temple). Bu ybadathana diňe bir gaýanyň ýüzüne oýulman, eýsem bitewi bir gaýanyň massiwinden ýokardan aşak inilip, doly bir ybadathana binasy hökmünde oýulyp ýasalandyr. Bu, dünýädäki iň uly ýeke-täk gaýadan oýulyp ýasalan monolit (bir daşdan ybarat) gurluşdyr.
Ybadathananyň gurluşykçylary ilki daşky gabygy doly aýryp, soňra ybadathananyň içerki we daşky böleklerini, sütünlerini, zallaryny we heýkellerini döredipdirler. Bu işiň üstünlikli ýerine ýetirilmegi üçin 200,000 tonnadan gowrak daş aýrylypdyr we onuň gurluşygy ondan gowrak nesliň zähmetini talap edip, ýüzlerçe ýyllap dowam edipdir.Ol Şiwa hudaýynyň Kailaş dagyndaky mesgenini şekillendirýär. Ybadathana, gapy zaly, esasy ybadathana, Nandi (Şiwanyň sygry) ybadathanasy ýaly ähli esasy ybadathana elementlerini öz içine alýar we Hind eposlaryndan (Ramayana we Mahabharata) sahnalary suratlandyrýan inçe oýmalary bilen bezelendir.
Ellora Gowaklary, daşy ussatlyk bilen şekillendirip, ruhy ynamyň we inženerçilik zehininiň ajaýyp utgaşmasydyr. Olar diňe bir gadymy ybadathanalar däl, eýsem adamzadyň döredijilik güýjüniň we sabyr-kanagatynyň egsilmez mirasydyr.Ellora Gowaklary (Ellora Caves) – Hindistan: Bu, dünýäde gaýadan oýulyp ýasalan iň uly ybadathana komplekslerinden biridir. Hind, Buddist we Jain ybadathanalaryny öz içine alýar. Iň meşhury bolsa, bitewi bir gaýadan oýulup ýasalan Kailash Ybadathanasydyr (Kailasa Temple).
Şiralyýew Meýlis
Halkara senagatçylar we telekeçiler uniwersitetiniň Dil öwreniş bölüminiň 123-nji toparynyň talyby
