RU
Sportuň gyşky görnüşleriniň arasynda şort-trek (Short Track) we uzak aralyklara konkide ylgamak (Long Track Speed Skating) tizligiň, çydamlylygyň we ussatlygyň iň kämil utgaşmasyny görkezýär. Bu iki görnüş hem buz üstünde geçirilse-de, olaryň taktikalary, hereketleri we talap edýän häsiýetleri düýpgöter tapawutlanýar. Bular, sportuň tizlik we çalasynlyk sungatynyň iki aýratyn serdarydyr.Şort-trek — 111,12 metr uzynlykdaky kiçi, ýiti aýlawda geçirilýän ýaryşdyr. Bu sport, tizligiň, gysga pursatdaky reaksianyň we agressiw taktikanyň dramatik utgaşmasyny hödürleýär.
4-den 8-e çenli türgen bir wagtda bäsleşige başlaýar. Bu, meýdançanyň dar bolmagy sebäpli ýakyn kontaktlary we taktiki çaknyşyklary döredýär. Türgenler, burçlary iň ýokary tizlikde (sagatda 50 km-e çenli) geçmek üçin bedenlerini içe tarap güýçli egýärler we elini buzdan goldaw hökmünde ulanýarlar. Bu, bedeni dolandyrmagyň iň ýokary ussatlygyny talap edýär.Şort-trek diňe bir fiziki taýýarlyk däl, eýsem, psihologiki durnuklylygy we zehini talap edýär. Türgenler ýeňiş gazanmak üçin köplenç riskli hereketler etmeli bolýarlar – iň soňky pursatda garşydaşyň öňünden geçmek ýa-da arany açmak. Bu, batyrlygy we tizlik bilen karar kabul etmegi talap edýär.
Türgenler beýlekileri yzyna düşürmek ýa-da ylgawyň ahyrynda güýçlerini saklamak üçin bilkastdan tizligi üýtgedýärler. Bu, hakyky taktiki oýun bolup, türgeniň akyl taýýarlygyny görkezýär.Uzak aralyklara konkide ylgamak — bu 400 metr uzynlykdaky uly aýlawda geçirilýän ýaryşdyr. Bu sport, kämil çydamlylygy, ritmi we iň kiçi wagt aralygyna bolan ygrarlylygy talap edýär. Türgenler adatça bir-birden (käwagt jübüt-jübüt) ylgaýarlar we esasy garşydaş wagt ölçegleridir. Bu, ylgaýjydan öz-özüne erk etmegi we islendik şertde kadaly tizligi saklamagy talap edýär.Bu görnüşde hereketleriň inçe we mehaniki kämil bolmagy esasy orundadyr. Her bir itekleme, her bir hereket güýjüň iň ýokary netijeliligini üpjün etmelidir.Türgenler tizliklerini ýokarlandyrmak üçin howa garşylygyny azaldýan ýörite ýapgyt hereketleri we ýörite eşikleri ulanýarlar.
Konkide ylgamak, aýratyn-da 5000 metr we 10000 metr ýaly aralyklar, ynsanyň fiziki we ruhy çäklerini synagdan geçirýär.Uzak aralyklarda türgen, ýadawlyga we agyra garamazdan, birmeňzeş ritmi we tizligi saklamagy başarmalydyr. Bu, iň ýokary durnuklylygy we iradäni talap edýär.Türgen, köplenç, özüniň “içki duşmany” bilen, ýagny ýadawlyk we ruhy ejizlik bilen göreşýär. Bu ýagdaýda, maksada ygrarly bolmak ýeňiş üçin esasy şertdir.
Şort-trek we konkide ylgamak — buz üstündäki hereket sungatynyň iki kämil görnüşidir. Şort-trek, gysga pursatlyk dartgynlylygy we taktiki duýgurlygy görkezýän bolsa, konkide ylgamak çydamlylygyň we tehniki kämilleşmegiň ajaýyp nusgasydyr. Bu iki görnüş hem, türgenlerden bedeniň we ruhuň ähli güýjüni talap edýär.
Babajyýew Mekan
Halkara senagatçylar we telekeçiler uniwersitetiniň Dil öwreniş bölüminiň 111-nji toparynyň talyby
