RU
Sagdyn durmuş ýörelgesi (SDÝ) — bu diňe bir dogry iýmitlenmek däl, eýsem, bütewi bir durmuş pelsepesidir. Sport bolsa, bu pelsepäniň esasy diregi bolup durýar. Hakykatdan-da, Sport sagdyn durmuş ýörelgelerini durmuşa geçirmegiň iň möhüm şertidir. Sport bolmasa, SDÝ diňe bir gury söz bolup galar, çünki bedeniň işleýiş ukybyny saklamak we ruhy-fiziki sazlaşygy üpjün etmek üçin hereket esasy zerurlykdyr.
SDÝ-niň esasy maksady – bedeniň ähli ulgamlarynyň sagdyn we doly güýji bilen işlemekdir. Sport bu maksada ýetmegiň ýeke-täk iň täsirli ýoludyr.Yzygiderli ýüregi güýçlendirýän maşgalalar (kardio) ýürek-damar ulgamynyň işini gowulandyrýar. Ýürek has güýçli urup, bedene kislorody has netijeli ýaýradýar. Bu bolsa, agzalaryň sagdynlygy üçin esasy şertdir.Sport madda çalyşygyny çaltlandyrýar. Bu diňe bir agramy kadada saklamaga däl, eýsem, iýmitden alnan zerur maddalaryň bedene tiz siňdirilmegine we zyýanly maddalaryň yzynda çykarylmagyna ýardam berýär.
Agram bilen edilen maşgalalar myşsalary berkidýär we süňkleriň dykyzlygyny ýokarlandyrýar, bu bolsa ýaş geçdigiçe ýüze çykýan osteoporozyň öňüni almaga kömek edýär.SDÝ diňe bir fiziki däl, eýsem, ruhy saglygy-da öz içine alýar. Sport bu ugurda möhüm rol oýnaýar. Ýokarda agzalşy ýaly, sport endorfinleriň (bagt gormony) öndürilmegini höweslendirýär. Bu gormonlar tebigy agyryny aýryjy we göwnüňi göteriji serişdedir. Olar stresiň we gorky ýagdaýlarynyň täsirini azaldýar. Fiziki ýadawlyk beden üçin tebigy we zerur bolup, ukynyň hilini ýokarlandyrýar. Gowy uky bolsa, ruhy durnuklylygyň we beýniniň doly güýji bilen işleýişiniň açarydyr.Yzygiderli maşgalalar, käbir ýagdaýlarda, depressiýany bejermegiň serişdeleriniň biri hökmünde garalýar, sebäbi olar adamyň durmuşa bolan gyzyklanmasyny we hyjuwyny täzeden dikeldýär.SDÝ-ni durmuşa geçirmekde iň uly kynçylyk yzygiderliligi saklamakdyr. Sport, bu meseläni çözmäge gönüden-göni täsir edýär.
Sport bilen yzygiderli meşgullanmak ýörite bir tertip (rutina) döredýär. Bu tertip adamyň diňe bir sportda däl, eýsem, dogry iýmitlenmek we ýaramaz endiklerden (çilim çekmek, spirtli içgi) daş durmak ýaly SDÝ-niň beýleki şertlerine-de eýermegini aňsatlaşdyrýar.Sport bilen meşgullanmak, kiçijik maksatlary goýmagy we olara ýetmegi öwredýär (mysal üçin, ylgawyň uzaklygyny artdyrmak). Bu tejribe, adamyň durmuşyň beýleki kynçylyklaryna hem maksatly çemeleşmegine we öz-özüne jogapkärçilik duýgusyny artdyrmagyna getirýär.
Sport – bu sagdyn durmuş ýörelgesiniň herekete getiriji güýjüdir. Ol diňe bir biziň bedenimizi berkidip, keselden goramaýar, eýsem, ruhumyzy-da taplaýar we ýaşaýşa bolan garaýşymyzy oňyn tarapa üýtgedýär.
Ýusupowa Merjen
Halkara senagatçylar we telekeçiler uniwersitetiniň Dil öwreniş bölüminiň 111-nji toparynyň talyby
