RU
Adam bedeni 60\%-75\% aralygynda suwdan ybaratdyr. Her bir öýjük, her bir organ we ähli biologiki prosesler suwa garaşlydyr. Suw, diňe bir içilýän serişde däl, eýsem, bedeniň içindäki esasy ulgamydyr.Suw bedende birnäçe esasy, durmuşy ähmiýetli funksiýany ýerine ýetirýär.Suw, gan we limfa ýaly suwuklyklaryň esasy bölegi bolup, iýmit maddalaryny, kislorody we gormonlary bedeniň ähli öýjüklerine daşaýar.Ol böwrekleriň kömegi bilen peşew we deri arkaly der görnüşinde maddalaryň alyş-çalşygyndan galan galyndylary (toksinleri) bedenden çykarmaga kömek edýär. Howa gyzan wagtynda, derlemek arkaly suw bugaryp, bedeniň artykmaç gyzmagynyň öňüni alýar we içki temperaturany durnukly saklaýar. Suw bogunlaryň arasynda ýaglaýjy serişde (siňeýli suwuklyk) hökmünde hereket edýär, şeýle hem beýnini we oňurgany goraýan serişdedir.
Adam iýmit ýa-da uky ýetmezçiligine belli bir derejede çydap bilýän bolsa-da, suwsuzlyk (dehidrasiýa) örän tiz wagtda beden funksiýalarynyň bozulmagyna sebäp bolýar. Bedendäki suwuň bary-ýogy 1\%-2\% ýitirilmegine getirip bilýär.
Çaga we garry adamlarda suwsyzlyk (dehidrasiýa) has çalt we has agyr netijelere getirýär. Şonuň üçin olaryň suw kabul edişini yzygiderli gözegçilikde saklamak zerurdyr.Suw diňe bir içki saglygy däl, eýsem daşky görnüşiň we umumy ýaşaýyş tonusynyň hem açarydyr.Ýeterlik suw içmek deri öýjüklerini täzeläp, derini çygly we çeýe (elastiki) saklaýar. Suwsyzlyk deriniň gatamagyna, gasynlaryň has aýdyň görünmegine sebäp bolýar.Suw iýmit siňdirişe kömek edýär we içegeleriň dogry işlemegini üpjün edip, iç gatamanyň öňüni alýar. Köplenç, adamyň özüni ýadaw we agyr duýmagynyň sebäbi, kofeinden ýa-da uky ýetmezçiliginden däl-de, eýsem suw ýetmezçiliginden bolýar. Suw öýjüklere energiýa öndürmekde kömek edýär.
Häzirki wagtda suw içmegiň takyk mukdary barada dürli maslahatlar bar bolsa-da, esasy düzgün şulardan ybarat. Günde yzygiderli kiçijik mukdarlarda suw içmek möhümdir, bir gezekde köp içmekden gaça durmaly.Işjeňlik, howanyň gyzgynlygy we fiziki maşklar (sport) bilen meşgullanmak suw sarp edilişini artdyrýar. Şol ýagdaýlarda has köp suw içmek zerurdyr.Iň gowy görkeziji — teşnelik duýgusy we peşewiň reňki. Peşew açyk sary ýa-da reňksiz bolsa, bedeniň suw balansy sazlanandyr.
Suw — bu biziň bedenimiziň iň arassa we iň gymmatly serişdesidir. Oňa üns bermek we ýeterlik mukdarda kabul etmek, biziň sagdyn, güýçli we uzak ýaşamagymyzyň esasy şertidir.
Pürliýew Suwhanberdi
Halkara senagatçylar we telekeçiler uniwersitetiniň Dil öwreniş bölüminiň 111-nji toparynyň talyby
