RU
Sport, köplenç, diňe fiziki maşklaryň we bäsleşikleriň jemi hökmünde kabul edilýär. Emma hakykatda, sportuň taryhy adamzadyň özüniň taryhyndan başlanýar we ol iň gadymky, iň ýaýran we iň möhüm sungat görnüşi bolup durýar. Sport sungatyň beýleki görnüşleri ýaly — aýdym, tans, heýkeltaraşlyk — ynsan ruhuny, bedeni we medeniýetini kämilleşdirmäge gönükdirilendir.
Gadymy adamlar iýmit tapmak we howpdan gaçmak üçin ylgamak, ok atmak, zynjyr ok atmak ýaly hereketleri ýerine ýetirýärdiler. Bu hereketler, wagtyň geçmegi bilen ýaşaýyş zerurlygyndan bäsleşik sungatyna öwrüldi. Ylgaw – iň ýönekeý we iň gadymy sport görnüşi bolup, tebigy kämilleşmegiň nyşanydyr. Ýarag ulanmak we göreş tejribeleri (grek-rim göreşi, boks) ilki söweş sungaty hökmünde ýüze çykdy. Bu maşklar bedeniň güýjüni, çeýeligini we strategiýany ösdürmäge gönükdirilip, soňlugy bilen sport bäsleşiklerine öwrüldi.
Gadymy grekler sporta diňe bir maşk hökmünde däl, eýsem, ahlak we estetika sungaty hökmünde garadylar.Gadymy Gresiýada sagdyn beden we sagdyn ruh (latynça: mens sana in corpore sano) aýrylmaz hasaplanypdyr. Olimpiýa oýunlary diňe bir fiziki bäsleşik däl, eýsem, gözelligiň, güýç-kuwwatyň we ynsan kämilleşmesiniň beýany bolupdyr. Bu çäreler dini we medeni dabaralaryň bir bölegi bolup, sportuň sungat derejesine ýetenini görkezýär. Sportuň köp görnüşlerinde, esasan-da gimnastikada we suwa bökmekde, rytm, çeýelik we hereketleriň sazlaşygy esasy orun tutýar. Bu aýratynlyklar sportuň tans we hereket sungaty bilen ýakyn baglanyşyklydygyny görkezýär.
Sportuň sungat bolmagynyň esasy sebäbi, onuň adam bedeniniň iň kämil we gözellikli hereketlerini görkezmegindedir.Gimnastikanyň çeýeligi, buzda typmakdaky hereketleriň zynjyry we suwa bökmekdäki älemgoşar şekilli bökmeler adamyň hereket mümkinçilikleriniň sungat derejesindäki beýanydyr. Olar tomaşaçylarda aýdym-saz ýa-da surat eserleri ýaly estetiki lezzet döredýär.
Şahmat, futbol ýa-da basketbol ýaly oýunlardaky ussatlyk bilen ýerine ýetirilen strategiýa we utgaşykly hereketler, harby ýa-da teatrlaryň sahnalaryndaky kämil planlar ýaly, akyl sungaty hökmünde kabul edilýär.Sport, diňe bir fiziki däl, eýsem, duýgulary we ruhy güýji hem kämilleşdirýär. Sportçylar, teatr artistleri ýaly, uly meýdançanyň üsti bilen öz duýgularyny, maksada okgunlylygyny we ynamyny tomaşaçylara ýetirýärler. Bu duýgy alyş-çalşygy sportuň iň güýçli sungat tarapy bolup durýar.
Sport — bu adamyň tebigat bilen ýakynlaşmagynyň, öz bedeniniň we ruhunyň çäklerini barlamagyň, we bu barlaglary kämil we gözellikli hereketler arkaly jemgyýete görkezmegiň iň gadymky we dowamly sungatydyr. Ol, hakykatdanam, adamzadyň özleşdiren iň irki we iň çuň manaly sungat eseridir.
Çerkezow Gaýgysyz
Halkara senagatçylar we telekeçiler uniwersitetiniň Dil öwreniş bölüminiň 112-nji toparynyň talyby
