RU
Türkmenistanyň demirgazyk sebiti, gadymy Horezm topragy hasaplanýan Daşoguz welaýaty özüniň baý taryhy we medeniýeti bilen birlikde, özboluşly milli aşhanasy bilen hem tapawutlanýar. Amyderýanyň ýakynlygy, şaly we beýleki oba hojalyk önümleriniň bolçulygy bu sebitiň tagamlaryna aýratyn lezzet we ýokumlylyk berýär. Daşoguz aşhanasynda türkmen halkynyň umumy tagamlarynyň ählisi duş gelse-de, olaryň taýýarlanyş usullarynda we mahsus atlandyrylyşynda sebit aýratynlyklary bar.Daşoguz topragynda toý-baýramlaryň we sadakalaryň iň esasy nygmatlary galla önümlerinden we etden taýýarlanylýar.
Palaw: Türkmen palawy ähli ýerde hormatly tagam bolsa-da, Daşoguzda şaly we et bolçulygy sebäpli ol has-da ýokary baha berilýär. Sebitiň agrotehnikasy şaly ösdürip ýetişdirmäge amatly bolansoň, palawyň esasy düzümi bolan şaly has özboluşly tagamly bolýar.
Dograma: Türkmen toýlarynyň we Gurban baýramynyň esasy tagamy bolan dograma bu welaýatda hem uly höwes bilen taýýarlanylýar. Bu naharyň ýokumlylygy we taýýarlanyş usuly toý desserhanlarynyň bezegidir.
Ýarma: Galla önümleri esasynda taýýarlanylýan ýarma (ýa-da ýarma-çorba) Daşoguz sebitiniň iň gadymy we meşhur tagamlarynyň biri bolup, aýratyn-da sowuk howada ýylylyk beriji, toýlarda bolsa saçagyň üstüni doldurýan nahar hasaplanýar.Daşoguz welaýatynyň taryhy-medeni taýdan Horezm bilen ýakynlygy, aşhanada käbir özboluşly tagamlaryň peýda bolmagyna sebäp bolupdyr.
Manty we Börek Görnüşleri: Türkmenistanyň demirgazyk we gündogar sebitlerinde hamyrly we etli tagamlar giňden ýaýran. Manty (bugda bişirilen etli hamyr) we dürli görnüşli börekler (et, kädi ýa-da gök ekinler bilen) Daşoguz aşhanasynyň aýrylmaz bölegidir.
Unaş (Erişte Çorbasy): Galla önümleriniň bolçulygy sebäpli, unaş ýaly hamyrly çorbalar hem köp taýýarlanylýar. Bu nahar el bilen kesilen gamyryň we käte etin garyndysyndan ybarat bolup, has ýokumly hasaplanýar.
Çelpek: Toý-sadakalaryň we islendik dabara saçagynyň esasy nygmaty. Däp-dessurlarda agzalyp geçilýän “Ýalan Çelpek” we “Çyn Çelpek” ady bilen toý dabaralarynda aýratyn orun eýeleýär.
Pöwhi (Pöwhi Çörek): Daşoguz sebitinde, esasan-da, toýlarda ýa-da uly saçaklarda peçde ýa-da tamdyrda ýörite taýýarlanylýan, ýokumly we tagamly gamyrlara (süýjüliklere) pöwhi diýilýär. Olaryň taýýarlanyş usullary her maşgalada aýratyn bolup biler.Türkmenistanyň Prezidentiniň Daşoguz welaýatyna iş saparlarynyň çäklerinde, milli tagamlary taýýarlaýan gelin-gyzlaryň ussatlygy nygtalyp geçilýär. Bu bolsa, tagamlaryň diňe bir iýmit däl, eýsem, türkmen medeniýetiniň aýrylmaz bölegi bolup durýandygyny görkezýär. Olar toý-baýramçylyk çäreleriniň we saçaklarynyň aýratyn bezegi bolup hyzmat edýär. Daşoguz welaýatynyň milli tagamlary, sebitiň bereketli tebigatynyň, şaly we galla önümleriniň bolçulygynyň we Horezm medeniýetiniň täsiriniň sazlaşykly utgaşmasydyr. Bu tagamlar türkmen halkynyň myhmansöýerliginiň we agzybirliginiň aýdyň nyşany bolup hyzmat edýär.
Myradowa Aýjeren
Halkara senagatçylar we telekeçiler uniwersitetiniň Dil öwreniş bölüminiň 110-njy toparynyň talyby
