Santorini, Gresiýanyň Siklad adalar toparynda ýerleşýän we dünýäde iň meşhur syýahatçylyk ýerleriniň biri hasaplanýan ada. Onuň görnüşi müňlerçe ýyl ozalky güýçli wulkan atylmasynyň netijesi bolan kaldera (wulkan krateri) bilen kesgitlenýär. Bu geologiki taryh adanyň ajaýyp tebigatyny we özboluşly arhitekturasyny döretdi.
Santoriniň iň esasy aýratynlygy, onuň uçut gaýalarda asyllyp duran ak reňkli öýleridir we gök gümmezli kiçijik ybadathanalarydyr.Ak reňkli diwarlar we gök gümmezler Gresiýanyň baýdagynyň reňklerini ýatladyp, Egeý deňziniň asman we suw reňki bilen ajaýyp sazlaşygy emele getirýär. Bu reňk saýlamasy diňe bir estetiki däl-de, eýsem amaly ähmiýete hem eýedir.Günorta Gresiýanyň jöwzaly tomus günlerinde ak diwarlar Gün şöhlesini yzyna serpikdirip, öýleriň içini salkyn saklamaga kömek edýär.Taryhy maglumatlara görä, gök reňk köplenç gämileri boýamakdan galan iň arzan reňk bolupdyr. Şeýle-de, 1967-1974-nji ýyllarda Gresiýada höküm süren harby rejim ýurtçylyk duýgusyny artdyrmak maksady bilen ähli jaýlaryň ak we gök reňklere boýalmagyny talap edipdir. Oia, Fira we Imerovigli ýaly obalar kalderanyň (wulkan krateriniň suw bilen dolan bölegi) gyrasynda ýerleşýär. Bu ýerlerde jaýlar, adatça, wulkanik gaýanyň içine oýulyp gurlan, “yposkafa” diýlip atlandyrylýan gowak görnüşli otaglardyr. Olar diňe bir özboluşly däl, eýsem ýylyň islendik wagtynda temperaturalary durnukly saklaýar.
Santorini dünýäniň iň owadan Gün ýaşýan ýerleriniň biri hökmünde tanalýar. Esasan-da, adanyň demirgazyk ujunda ýerleşýän Oia obasynda, her agşam myhmanlar deňiziň üstünde Gün şöhlesiniň ak öýler we gök gümmezler bilen sazlaşyp, asmany altynsow we gyrmyzy reňklere boýaýşyny synlamak üçin jemlenýärler. Bu pursat adanyň iň jadyly pursatlarynyň biri hasaplanýar.
Santorini diňe bir gözellik däl, eýsem çuň taryha we geologiki aýratynlyklara eýedir.
Adanyň özboluşly ýarym aý şekli, takmynan 3600 ýyl ozal bolan güýçli wulkan atylmasynyň netijesidir. Bu atylma (Minoan atylmasy), taryhçylar tarapyndan gadymy Atlantida rowaýatynyň çeşmesi bolup biler diýlip çaklanylýar.Adada gara wulkanik gumdan ybarat bolan Perissa we Kamari kenarlary, şeýle hem gyzyl reňkli gaýalary bilen meşhur Red Beach ýaly adaty bolmadyk kenarlar hem bar.Wulkan külüniň aşagynda gark bolan gadymy Minoan şäheri Akrotiri bar. Bu ýer, Pompeýa meňzeş ýagdaýda goralyp saklanan, Gresiýanyň iň möhüm arheologik ýerlerinden biridir.
Santorini ýerli üzüm sortlaryndan, esasan-da, güýçli we özboluşly tagamly Assyrtiko-dan öndürilýän şeraby bilen meşhurdyr. Wulkanik toprak we adanyň howa şertleri bu şeraba aýratyn ysy we kislotalylygy berýär, bu bolsa ony dünýäde seýrek we gymmatly içgileriň hataryna goşýar.
Netije:
Santorini, Gresiýa — bu, geologiki güýç bilen çeperçiligiň, gadymy taryh bilen häzirki zaman ýakymlylygynyň garyndysydyr. Onuň ak we gök reňkler bilen reňklenen jaýlary, dramatik kaldera görnüşleri we Gün ýaşmagynyň jadyly pursatlary ony diňe bir syýahatçylyk ýeri däl-de, eýsem ýürekde we ýatda galýan bir düşe öwürýär.
Begnazarow Orazmuhammet
Halkara senagatçylar we telekeçiler uniwersitetiniň Dil öwreniş bölüminiň 111-nji toparynyň talyby