RU
Köprüleriň sany boýunça haýsy şäher dünýä rekordyny saklaýar?
Germaniýanyň Gamburg şäheri köprüleriň sany boýunça dünýä rekordyny eýeleýär. Bu ýerde 2300-den gowrak köpri bar, bu Wenesiýa, Amsterdam we Londondaky köprüleriň sanyndan köp.
Haçan haýwanat baglarynda haýwanlar bilen birlikde garaýagyzlary görkezmek moda bolupdyr?
XIX asyryň ikinji ýarymynda haýwanat baglarynyň çalt ösmegi Ýewropada we Demirgazyk Amerikada başlandy. Haýwanat bagynyň eýeleri haýwanlardan başga-da, adamlary öz gabawlaryna höwes bilen ýerleşdirýärler – köplenç “başlangyç” negrleriň, Eskimosyň, hindileriň tutuş obalary görnüşinde. Köplenç aýry-aýry garaýagyzlar maýmynlar bilen pawilýona ýerleşdirilip, haýwanlardan medeniyetli ak adama geçiş baglanyşygy hökmünde görkezilýärdi. 20-nji asyryň dowamynda şunuň ýaly sergiler barha azaldy, hatda 1958-nji ýylda Brýusseldäki Bütindünýä sergisinde bir Kongo obasy görkezildi. Haýwanat baglaryndaky etnik ilatly ýerleri biziň döwrümizde, mysal üçin 2005-nji ýylda Londonda görmek bolýar, ýöne indi adamlar bu ýerde yzygiderli zähmet ýa-da meýletinlik bilen mesgen tutýarlar.
XIX asyryň ahyrynda gyzgyn kofe satyn almak üçin gaz çyralary nirede oturdyldy?
1897-nji ýylda Londonyň birnäçe ýerinde “Pluto Lamp” gaz çyralary oturdyldy. Bu maşynlar diňe bir köçe yşyklandyryşy bilen meşgullanman, gyzgyn kofe, çaý we kakao hödürleýän söwda enjamlary hökmünde hem işleýärdi. Mundan başga-da, otkrytkalary awtomatiki çyralardan satyn alyp bolýardy. Modelleriň birinde hatda Şotlandiýanyň howlusyna habar ibermek üçin telegraf hem bardy – hemmesi gazda işleýärdi. Şeýle-de bolsa, iki ýyldan soň enjamlar söküldi, görnüşi ýaly onuň öwezini dolup bolmaýar.
Haýsy şäherde awtoulagyň ortaça tizligi bir asyr mundan ozal atyň tizligine deňdir?
Londonyň merkezinde awtoulaglar üçin tölegli nyrhlar girizilenden soň, gündizine ortaça tizligi birneme ýokarlandy – sagatda 14-den 16 km. Londondaky at arabalary bir asyr mundan ozal ortaça tizlige eýe bolupdy.
Awdiýewa Abadanjemal,
Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünyä dilleri institutynyň Ýewropa dilleri we edebiýaty fakultetiniň talyby.
